حتما شما نیز با موارد زیادی روبرو شده اید که در آن تجهیزات و سیستم های کنترل خطوط تولید و کارخانحات بدون اینکه دلیل خاصی برای آن پیدا کنید, آسیب دیده باشند. این آسیب ها را میتوان بصورت زیر دسته بندی نمود:
– مواردی که کارتهای الکترونیکی یا تجهیزات الکتریکی بصورت مشخص ترکیده یا سوخته باشند.
– بعضی مواقع تجهیزات الکترونیکی در دید اول به نظر سالم می آیند ولی بهرحال درست کار نمی کنند و با تعویض آنها, مشکل رفع می گردد.
– مواردی که در آن بعضی تنظیمات دستگاهها به هم ریخته باشد و یا سیستم عامل کامپیوترها دچار مشکل شوند. در این گونه موارد, ویروس متهم ردیف اول شناخته می شود ولی علت اساسی, عامل دیگری است.
در این موارد, معمولا کارفرمایان محترم با قبول هزینه نسبت به تعمیر و یا تعویض دستگاه آسیب دیده (معلول) اقدام می کنند ولی علت اصلی همچنان دست نخورده باقی می ماند.
علت اصلی بروز موارد فوق, اضافه ولتاژهای ناگهانی است که در شبکه برق بوجود می آید. لطفا به کلمه اضافه ولتاژ ناگهانی دقت کنید. منظور نوسانات ولتاژ چند ولتی نیستند. اضافه ولتاژهای ناگهانی, علتهای مختلفی می توانند داشته باشند که در زیر به آنها اشاره می کنیم:
۱٫ رعد و برق
هنگامی که رعد و برق اتفاق می افتد, اضافه ولتاژی تا ۶ کیلووات (ماکزیمم) ظرف ۳۵۰ میکرو ثانیه می تواند در شبکه برق تولید شود. این ولتاژ ناگهانی ظرف ۱۰ میکرو ثانیه به ماکزیمم مقدار خود رسیده و تا ۳۵۰ میکرو ثانیه قدرت خرابی دارد.
حتما شنیده اید که قسمتی سیستم دور بین مداربسته کارخانجات معمولا بعد از بارندگی و رعد و برق دچار آسیب می شود.
۲- سوئیچینگ یا قطع و وصل برق
هنگام قطع و وصل برق شبکه و یا هنگامی که برق بخشی از کارخانه تریپ می زند و به هر دلیلی قطع شود و حتی هنگامی که برق قسمت مذکور مجددا وصل شود, اضافه ولتاژ ناگهانی تا حد ۴ کیلو ولت در شبکه میتواند ایجاد شود. این ولتاژ ناگهانی ظرف ۸ میکرو ثانیه به ماکزیمم مقدار خود رسیده و تا ۲۰ میکرو ثانیه قدرت خرابی دارد. برای روشن شدن بیشتر موضوع بعنوان مثال می توانید برق یخچال, تلویزیون و یا کامپیوتر منزل خود را بصورت متوالی ۱۰-۲۰ بار قطع و وصل کنید (البته اگر جرات این کار را داشته باشید). مطمئن باشید قسمتی از سیستم الکترونیکی دستگاه آسیب خواهد دید.
این اضافه ولتاژ در موارد جوشکاری, روشن و خاموش شدن کمپرسور, قطع و وصل برق, روشن و خاموش شدن دستگاهها و … اتفاق می افتد. بطور متوسط در یک کارخانه در هر ساعت حدود ۱۸۴۰۰۰ بار اضافه ولتاژ ناگهانی ایجاد می شود.
۳- مواردی که خطوط دیجیتال و آنالوگ (کلیدها, سنسورها و …) فاصله نسبتا زیادی با تابلوی کنترل داشته باشند و معمولات سیم کشی آنها در مجاورت کابلهای قدرت انجام می شود. ذر این موارد, هنگامی که تغییرات جریان در کابلهای قدرت اتفاق می افتد, یک ولتاژ ناگهانی روی خطوط دیجیتال و آنالوگ ایجاد شده و وارد کارت دیجیتال یا آنالوگ PLC. می شود و در نهایت به آن آسیب می زند.
نکته قابل تامل اینجاست که موارد فوق حتی در حالتهایی که از سیستم اتصال زمین, صاعقه گیر, ترانس ایزوله و یا یو پی اس و استابیلایزر نیز استفاده کرده باشید, اتفاق می افتد و این بدان معناست که استفاده از سیستم اتصال زمین, صاعقه گیر, ترانس ایزوله, یو پی اس و استابیلایزر برای محافظت از تجهیزات حساس و سیستم های کنترل به تنهایی کافی نمی باشند.
بطور میانگین, ۶۰% خرابیهایی که در هر کارخانه اتفاق می افتند, ناخواسته بوده و ۸۰% این خرابیها, ناشی از ضربات شبکه و اضافه ولتاژهای ناگهانی می باشند. بنابراین اگر بتوانیم سیستم های خود را در برابر این خرابیها محافظت کنیم, باید انتظار کاهش خرابی به میزان ۴۸% باشیم.
راه حل این مسئله, در استفاده از قطعاتی به نام سرج ارستر یا شوک گیر نهفته است. سرج ارسترها در کلاسهای B (حفاظت در برابر رعد و برق), C (حفاظت در برابر سوئیچینگ) , D (حفاظت نهایی قطعه) و در آرایشهای مختلف طراحی و ساخته می شوند. این قطعات برای حفاظت پاور, خطوط دیجیتال, آنالوگ, شبکه (از جمله شبکه های صنعتی نظیر پروفیباس و اترنت), مخابرات و خطوط ویدیویی بکار برده می شوند. انتخاب قطعات مناسب نیاز به احاطه کافی به موضوع و شناخت کامل تجهیزات مذکور دارد.
کارشناسان ما آماده ارائه توضیحات بیشتر و اجرای سیستم حفاظت در برابر خرابیهای ناشی از اضافه ولتاژ ناگهانی برای خطوط تولید کارخانجات, سیستم های حساس (از قبیل سرورها, سنسورهای حساس, تجهیزات مخابراتی و رادیو و …) می باشند. کافی است با ما تماس بگیرید.
